Jaarlijkse ranking meest toiletvriendelijke gemeenten laat drastische verschillen zien met en zonder horeca.
Op 19 november 2020 is het Wereld Toilet Dag. De Maag Lever Darm Stichting (MLDS, oprichter van de Toiletalliantie) heeft samen met de HogeNood-app (de grootste database van toiletten in Nederland) de jaarlijkse lijst gemaakt van meest toiletvriendelijke gemeenten.
Weinig openbare toiletunits
Voor het eerst is dit jaar een nieuwe berekening gebruikt waarin gemeenten extra punten krijgen voor openbare toiletunits, goede spreiding van toiletten en rolstoeltoegankelijkheid. Met alleen openbare toiletunits (toiletgebouwen in de openbare ruimte) meegerekend zijn Súdwest-Fryslân, Schouwen-Duiveland en Schiermonnikoog de best scorende grote, middelgrote en kleine gemeente.
Van de 7000 toiletten die in de HogeNood-app staan, zijn er slechts een kleine 600 toiletunits in de openbare ruimte. Daarvan zijn er zo’n 430 altijd open. Ter vergelijking: in het centrum van Parijs staan zo’n 750 openbare toiletten voor iets meer dan 2 miljoen inwoners, per inwoner dus meer dan tien keer zoveel.
Dit jaar is ook gekeken naar hoeveel inwoners in een gemeente een openbaar toilet moeten delen. Zo wordt duidelijk welke gemeenten wel voorzieningen bieden als de horeca gesloten is en winkels minder tot geen passanten meer op hun toilet toelaten, zoals op dit moment het geval is.
Het blijkt dat hierbij toeristische gemeenten goed scoren met openbare toiletunits bij jachthavens (Súdwest-Fryslân) en strandopgangen (Schouwen-Duiveland, Schiermonnikoog).
Druten (Gelderland) meest toiletvriendelijke gemeente
Als de toiletten van horecazaken waar passanten naar het toilet kunnen wél meegerekend worden, is Rotterdam de meest toiletvriendelijke grote gemeente. Achtkarspelen (Fryslân) is dat bij de middelgrote gemeenten en Druten (Gelderland) bij de kleine gemeenten.
Druten is ook van alle gemeenten de meest toiletvriendelijke. Deze gemeenten zijn ook goed op weg om daarmee in hun centrum aan de toiletnorm te voldoen (om de 500 meter een toilet). Veel gemeenten lager op de lijst zijn hier echter nog ver van verwijderd – sommige gemeenten in de ‘Bottom 10’* hebben zelfs geen enkel openbaar of opengesteld toilet.
Zelfreinigende openbare toiletten in plaats van alleen horeca
Ook nieuw is dat dit jaar voor het eerst alle gemeenten zijn meegenomen. Hjalmar Duif, mede-eigenaar van App-vise en medebedenker van de app HogeNood:
“Gemeenten hebben een belangrijke rol in het beschikbaar stellen van toiletten. Gelukkig komen we op het punt dat er steeds meer mensen inzien hoe belangrijk dit is. De coronaperiode heeft meer bewustwording gecreëerd met het sluiten van horeca en openbare gebouwen. Zo heeft iedereen zich kunnen verplaatsen in mensen voor wie het al lastig was. Met de HogeNood-app kunnen gemeenten snel inspelen op deze veranderingen door bijvoorbeeld tijdelijke mobiele toiletten te plaatsen en deze direct vindbaar te maken met de HogeNood app.”
Over de Toiletalliantie
In 2016 startte de MLDS samen met patiëntenverenigingen Prikkelbare Darm Syndroom Belangenorganisatie (PDSB), Crohn & Colitis NL, Stomavereniging en Stichting voor patiënten met kanker aan het spijsverteringskanaal (SPKS) het initiatief waarkaniknaardewc.nl. Op dit platform kunnen gemeenten, horeca en winkeliers informatie vinden waarmee ze aan de slag kunnen in hun eigen omgeving. Inmiddels zijn meerdere maatschappelijke organisaties aangehaakt, waaronder: Continentie Stichting NL, De Zonnebloem, netwerk voor mensen met een beperking of chronische ziekte Ieder(in), ouderenbonden KBO-PCOB en KBO-Brabant, reizigersorganisatie Rover en Koninklijke NVVH-Vrouwennetwerk.
Over het onderzoek
HogeNood analyseert jaarlijks de toiletten en rangschikt de gemeenten aan de hand van verschillende indicatoren. Per indicator kan de weging verschillen en zijn er een maximumaantal punten te verdienen. Het cumulatief aantal punten per indicator bepaald de meest toiletvriendelijke gemeente van Nederland. Hier kun je meer lezen over de totstandkoming.